توسعه فرهنگ و هنر از اساسی‌ترین عوامل پیشرفت و شکوفایی جوامع به شمار می‌آید. این دو، نه تنها نمایانگر هویت و تاریخ یک ملت هستند، بلکه نقش مهمی در تقویت نوآوری، خلاقیت و ارتقاء تعاملات اجتماعی ایفا می‌کنند. اختصاص منابع به این حوزه در واقع گامی برای ساختن آینده‌ای روشن‌تر و پربارتر است

برای توسعه فرهنگ و هنر، نیاز به رویکردی جامع و همه‌جانبه داریم. یکی از این رویکردها حمایت از هنرمندان و فعالان فرهنگی است. هنرمندان این پیشگامان خلق آثار هنری و فرهنگی نیاز به حمایت دارند و حمایت از آن‌ها با ارائه تسهیلات مالی، ایجاد فضاهای مناسب برای تولید و عرضه آثار و نیز گسترش چتر بیمه‌ای امری ضروری محسوب می‌شود.

یکی دیگر از شاخص‌های توسعه فرهنگ و هنر، میزان توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و هنری است. ایجاد و تجهیز فضاهایی مانند موزه‌ها، گالری‌ها، سالن‌های تئاتر و سینماو کتابخانه‌ها، امکان دسترسی بیشتر مردم به آثار هنری و فرهنگی را فراهم می‌کند.

ترویج آموزش هنر از دیگر مباحث مهمی است که باید نسبت به آن اهتمام بورزیم. آموزش هنر در مدارس و دانشگاه‌ها، به نسل جدید کمک می‌کند تا با هنر آشنا شوند، خلاقیت خود را پرورش دهند و به ارزش‌های فرهنگی و هنری جامعه خود پی ببرند.

می توان با حمایت از تولید آثار هنری و فرهنگی گامی مؤثر در توسعه فرهنگ و هنر برداشت. تشویق و حمایت از تولید آثار هنری و فرهنگی با کیفیت، به غنای فرهنگی جامعه کمک می‌کند و زمینه‌ساز رشد و شکوفایی استعدادهای هنری می‌شود.

با سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح در حوزه فرهنگ و هنر، می‌توانیم شاهد شکوفایی استعدادهای هنری، تولید آثار هنری با کیفیت، افزایش تعاملات فرهنگی و در نهایت، توسعه و بالندگی جامعه خود باشیم.

به طور کلی، توسعه زیرساخت‌های فرهنگی نیازمند سازوکارهایی است که می توان به برنامه‌ریزی جامع و راهبردی اشاره کرد.

تدوین طرح جامع توسعه زیرساخت‌های فرهنگی در سطح ملی و منطقه‌ای با توجه به نیازها و ظرفیت‌های هر منطقه، تعیین اولویت‌ها و پروژه‌های کلیدی با در نظر گرفتن اهداف توسعه فرهنگی، پیش‌بینی منابع مالی و انسانی مورد نیاز و تخصیص بهینه آن‌ها، تأمین منابع مالی پایدار، اختصاص بودجه کافی از منابع دولتی و عمومی، جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی از طریق ارائه مشوق‌ها و تسهیلات، ایجاد صندوق‌های حمایت از توسعه زیرساخت‌های فرهنگی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های وقف و مشارکت‌های مردمی از دیگر سازوکارهای مهم در توسعه زیرساخت های فرهنگی به شمار می‌رود.

نقش نهادهای حاکمیتی در توسعه فرهنگ و هنر، نقشی کلیدی و تعیین‌کننده است. این نهادها با در اختیار داشتن قدرت قانون‌گذاری، تخصیص بودجه و ایجاد سیاست‌های حمایتی، می‌توانند نقش مهمی در رشد و شکوفایی فرهنگ و هنر ایفا کنند.

تدوین سیاست‌های فرهنگی، تعیین اهداف و اولویت‌های توسعه فرهنگی و هنری کشور، تدوین قوانین و مقررات حمایتی از هنرمندان و فعالان فرهنگی، ایجاد سازوکارهای نظارتی برای حفظ و ترویج ارزش‌های فرهنگی، اختصاص بودجه کافی به بخش فرهنگ و هنر از منابع عمومی، حمایت مالی از پروژه‌های فرهنگی و هنری، ارائه تسهیلات مالی به هنرمندان و فعالان فرهنگی، ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی، توسعه زیرساخت‌های دیجیتال برای دسترسی آسان به آثار هنری و فرهنگی، حمایت از هنرمندان و فعالان فرهنگی، پاسخگویی مناسب به نیازهای اهالی فرهنگ و هنر از طریق تامین منابع مالی جهت تولید آثار فرهنگی و هنری، برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های هنری، ترویج آموزش هنر در مدارس و دانشگاه‌ها، حفاظت از میراث فرهنگی، توسعه گردشگری فرهنگی، حمایت از تولید آثار هنری و فرهنگی، تقویت تعاملات فرهنگی بین‌المللی ازجمله نقش‌های مهم نهادهای حاکمیتی به شمار می رود.

نهادهای حاکمیتی با ایفای این نقش‌ها می‌توانند زمینه‌ساز توسعه و بالندگی فرهنگ و هنر در جامعه شوند و به ارتقای سطح آگاهی و خلاقیت مردم کمک کنند.

سید صادق پژمان

مدیر عامل موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر